به گزارش سلامت نیوز به نقل از bbc، در سال‌های اخیر، داروهای کاهش وزن مانند اوزِمپیک (Ozempic) و وِگووی (Wegovy) تحولی بزرگ در درمان چاقی ایجاد کرده‌اند. این داروها که با نام علمی آگونیست‌های GLP-1 شناخته می‌شوند، با کاهش اشتها و کند کردن هضم به کاهش وزن کمک می‌کنند.اما همزمان با محبوبیت این داروها، ادعاهایی نیز مطرح شده که میتوان با خوردن بعضی غذاها، اثری مشابه ایجاد کرد. مثلاً در شبکه‌های اجتماعی ترکیبی از جو دوسر، آب و آب‌لیمو با نام «اوتزمپیک» (Oatzempic) معرفی می‌شود که گفته می‌شود اشتها را کاهش می‌دهد.اما آیا واقعاً رژیمی غذایی می‌تواند مانند داروی اوزِمپیک عمل کند؟
داروهای GLP-1 چگونه عمل می‌کنند؟
هنگامی که غذا می‌خوریم، روده‌ها هورمون GLP-1 تولید می‌کنند که با افزایش ترشح انسولین، کاهش قند خون، کند کردن تخلیه معده و کاهش اشتها باعث احساس سیری می‌شود. داروهایی مانند اوزِمپیک این فرآیند طبیعی را تقلید می‌کنند تا فرد کمتر غذا بخورد.
به گفته‌ی «دکتر کریس دمن»، متخصص گوارش و استاد دانشگاه واشینگتن، این هورمون‌ها نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم بدن دارند و مسیرهای پیچیده‌ای از تعامل میان هورمون‌ها را درگیر می‌کنند.
آیا میتوان اثر GLP-1 را با رژیم غذایی تقلید کرد؟
دو عنصر اصلی رژیم غذایی که به افزایش GLP-1 کمک می‌کنند عبارت‌اند از:
-
فیبر
-
پلی‌فنول‌ها (ترکیبات گیاهی آنتی‌اکسیدان)
فیبر غذای اصلی باکتری‌های مفید روده است. وقتی فیبر و پلی‌فنول می‌خوریم، میکروبیوم روده آن‌ها را به اسیدهای چرب زنجیره‌کوتاه تبدیل می‌کند که تولید GLP-1 را تحریک می‌کنند.منابع این مواد عبارت‌اند از:
-
فیبر: میوه، سبزیجات، حبوبات و مغزها
-
پلی‌فنول‌ها: میوه‌ها، سبزیجات و مغزها
علاوه بر این، چربی‌های غیراشباع تک‌زنجیره‌ای مانند روغن زیتون، آووکادو و مغزها نیز می‌توانند سطح GLP-1 را افزایش دهند.
نحوه و زمان غذا خوردن هم مهم است
تحقیقات جدید نشان داده‌اند:
-
ترتیب غذا خوردن مهم است: اگر ابتدا پروتئین و سبزیجات بخوریم و سپس کربوهیدرات‌ها، ترشح GLP-1 بیشتر می‌شود.
-
زمان صرف غذا نیز تأثیر دارد: بدن صبح‌ها GLP-1 بیشتری تولید می‌کند؛ بنابراین خوردن وعده‌های اصلی در اوایل روز می‌تواند متابولیسم را تقویت کند.
دکتر دمن می‌گوید: «رژیم‌های مدرن غربی سرشار از غذاهای فوق‌فرآوری‌شده‌اند و همین باعث شده مسیر طبیعی سیری در بدن مختل شود. داروهای جدید درواقع در حال فعال‌سازی همان مکانیسمی هستند که با تغذیه سالم میتوان آن را تقویت کرد.»
دارو بهتر است یا رژیم غذایی؟
به گفته‌ی دکتر دمن، در حالی‌که برای بسیاری از افراد رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی کافی است، برخی افراد مبتلا به چاقی شدید به داروهای GLP-1 نیاز دارند تا چرخه‌ی متابولیکی بدنشان از حالت «قفل شده» خارج شود.
اما برای عموم مردم، رژیمی سرشار از فیبر، پلی‌فنول و چربی‌های مفید می‌تواند به کنترل اشتها و وزن کمک کند.دکتر «مری اسکو» می‌گوید: «همه‌ی انسان‌ها از سیگنال طبیعی "بس است، دیگر نخور" بهره‌مند می‌شوند فقط باید شرایط فعال شدنش را با غذاهای طبیعی فراهم کنیم.»
در نهایت، رژیم غذایی مشابه اثر اوزِمپیک شامل میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، مغزها و روغن‌های گیاهی است. درست همان چیزی که از قدیم توصیه می‌شده است.به تعبیر دمن: «ما دوباره به همان نقطه برگشته‌ایم؛ همه‌چیز به خوردن غذای طبیعی ختم می‌شود.»
آینده تحقیقات GLP-1
اگرچه داروهای GLP-1 تا حد زیادی ایمن در نظر گرفته می‌شوند، اما دانشمندان هنوز در حال بررسی اثرات بلندمدت آن‌ها هستند.پژوهش‌های جدید در حال بررسی این موضوع‌اند که آیا میتوان با رفتار یا رژیم غذایی خاص، بدون دارو، همین مسیرهای مغزی و هورمونی را فعال کرد.
«پروفسور گری شوارتز» از کالج پزشکی آلبرت اینشتین می‌گوید: «غذاهای فوق‌فرآوری‌شده با تحریک مراکز پاداش مغز باعث پرخوری می‌شوند. اگر بتوانیم با رژیم یا رفتار تغذیه‌ای، این سیستم پاداش را تنظیم کنیم، شاید بتوانیم بدون دارو به همان اثر برسیم.»
به گفته‌ی او، طی ده سال آینده ممکن است پژوهش‌ها مشخص کنند کدام بخش‌های مغز را میتوان با تغذیه و سبک زندگی هدف گرفت تا کاهش وزن پایدار حاصل شود.
داروهای اوزِمپیک و مشابه آن، ابزار مؤثری برای درمان چاقی‌اند، اما رژیم غذایی مبتنی بر مواد طبیعی و کم‌فرآوری‌شده می‌تواند تا حدی همان مسیرهای هورمونی را فعال کند. در نهایت، راه‌حل پایدار کاهش وزن، بازگشت به غذاهای کامل و طبیعی است – نه صرفاً تکیه بر دارو.
نظر شما